Το κείμενο αυτού του άρθρου προέρχεται από το εξαιρετικό βιβλίο "Η Σωτηρία του Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ και η πορεία ενός σεμνού Ήρωα" (έκδοση της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού) και μας παραχωρήθηκε ευγενικά προς αναδημοσίευση από τον συγγραφέα του Υποναύαρχο ΠΝ (ε.α.) Ιωάννη Δαμηλάτη. Για την εικονογράφηση του άρθρου χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες από το αρχείο του αειμνήστου Πλοιάρχου (Μ) ΠΝ (ε.α.) Γεωργίου Βαζάκα (υπηρετούσε στο Α/Τ Κανάρης το 1943-44 ως Σημαιοφόρος) η άδεια χρήσης των οποίων μας παραχωρήθηκε ευγενώς από την οικογένειά του. Ολόκληρο το πρωτότυπο φωτογραφικό αρχείο φυλάσσεται στην Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού.
Γράφει ο Ιωάννης Δαμηλάτης
Το αντιτορπιλικό Κανάρης ήταν ένα από τα πλοία τύπου HUNT που παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Παρεδόθη στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό αμέσως μετά την καθέλκυσή του στην Αγγλία την 6/8/42, με 1ο Κυβερνήτη τον Πλοίαρχο Ι. Βλαχόπουλο (που ήταν ο Κυβερνήτης του ΑΒΕΡΩΦ κατά τον βίαιο απόπλου του πλοίου από την Ελευσίνα τον Απρίλιο του 1941). Τον Φεβρουάριο του 1943 παρέλαβε καθήκοντα Κυβερνήτου ο Πλωτάρχης Πότης Δαμηλάτης. Αμέσως ξεκίνησε μια έντονη πολεμική δράση του πλοίου, τα κύρια σημεία της οποίας θα δούμε όπως εξελίχθηκαν χρονολογικά.
Η πρώτη αποστολή ήταν η συμμετοχή, μαζί με το Α/Τ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ και 8 άλλα αντιτορπιλικά, στη συνοδεία μεγάλης νηοπομπής. Το απόγευμα της 15/3/43 εκδηλώθηκε επίθεση από εχθρικά τορπιλοπλάνα εναντίον της νηοπομπής, με τορπίλες που ρίχθηκαν από μεγάλη απόσταση, ευτυχώς χωρίς επιτυχία.
Αμέσως μετά ακολούθησε επίθεση από βομβαρδιστικά αεροσκάφη, 2 από τα οποία σίγουρα καταρρίφθηκαν και πιθανώς 2 ακόμα. Δύο ώρες μετά ακολούθησε και νέα επίθεση εχθρικών αεροσκαφών. Βόμβες εξερράγησαν μόλις 40 μέτρα μακριά από τον ΚΑΝΑΡΗ, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε και 4η επίθεση εχθρικών αεροσκαφών και μια δέσμη βομβών εξερράγη σε μικρή απόσταση από την πρύμνη του ΣΑΧΤΟΥΡΗ.
Τότε η νηοπομπή χωρίστηκε και ο ΚΑΝΑΡΗΣ με 2 αγγλικά αντιτορπιλλικά, συνοδεύοντας 4 εμπορικά πλοία πλεύσαν προς την Μάλτα, τα δε υπόλοιπα πλοία προς την Τρίπολη της Λιβύης. Έγινε και πάλι επίθεση εχθρικών βομβαρδιστικών, που έριψαν βόμβες, ευτυχώς σε απόστασή που δεν προκάλεσαν ζημιές στα πλοία της νηοπομπής. Ο ΚΑΝΑΡΗΣ δέχεται πολυβολισμό από εχθρικό αεροσκάφος και τραυματίζεται, ευτυχώς ελαφρά, ένας Δίοπος Πυροβολητής.
Τελικά στις 17/3/43 η νηοπομπή κατέπλευσε στην Μάλτα και ο Κυβερνήτης του ΚΑΝΑΡΗ δέχτηκε τα συγχαρητήρια των προϊσταμένων Άγγλων διοικητών, για την επιτυχή συμμετοχή του στην προστασία της νηοπομπής (Φωκάς Τόμος Β΄ σελ. 211-212).
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν προέρχονται από αυτή την επιχείρηση.
Η επόμενη σοβαρή αποστολή του ΚΑΝΑΡΗ μαζί με τα αντιτορπιλλικά ΟΛΓΑ (Κυβ. Πλωτ. Μπλέσσας) και ΑΔΡΙΑΣ (κυβ. Αντιπλοίαρχος Τούμπας) και με άλλα 8 αγγλικά αντιτορπιλλικά, ήταν η κάλυψη νηοπομπής, η οποία έπλεε από τις 29 Απριλίου μέχρι 4 Μαϊου 1943 από την Αλεξάνδρεια στην Μάλτα. Η νηοπομπή αυτή υπέστη σκληρές απώλειες όταν την 1η Μαϊου δέχθηκε σφοδρή αεροπορική επίθεση, με αποτέλεσμα την βύθιση ενός οπλιταγωγού που μετέφερε 700 άνδρες του Βρετανικού στρατού, από τους οποίους οι περί του 300 επνίγησαν. Οι υπόλοιποι διασώθησαν από τα συνοδά αντιτορπιλλικά. Στην ίδια επίθεση επλήγη και ένα Αγγλικό δεξαμενόπλοιο, το οποίος επίσης βυθίστηκε και το πλήρωμά του περισυνελέγη από τα άλλα πλοία (Φωκάς Τόμος Β’, σελ. 255).
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν προέρχονται από αυτή την επιχείρηση.
Στην συνέχεια ο ΚΑΝΑΡΗΣ έλαβε μέρος στην επιχείρηση καταλήψεως της νησίδος Ζέμπρα της Τυνησίας, όπου μαζί με 2 αγγλικά αντιτορπιλλικά περιπολούσε νοτιοδυτικά του νησιού, ενώ το ΠΙΝΔΟΣ μαζί με άλλα δύο Αγγλικά αντιτορπιλλικά περιπολούσαν βορειότερα.
Το πρωί της 12ης Μαίου, επί οικίσκου του νησιού υψώθηκε λευκή σημαία και μετά από αυτό ο ΚΑΝΑΡΗΣ αποβίβασε άγημα από 22 άνδρες υπό τον Ανθυποπλοίαρχο Σεμερτζίδη και τον Σημαιοφόρο Κακεπάκη. Το άγημα αυτό συνέλαβε τους παραδοθέντας 120 Ιταλούς και Γερμανούς, από τους οποίους 7 αξιωματικοί, 31 στρατιώτες και 2 γυναίκες μετεφέρθηκαν στο ΚΑΝΑΡΗΣ (Φωκάς Τόμος Β’ Σελ.245).
Ο Δαμηλάτης διηγείται ότι οι 7 αξιωματικοί (4 Ιταλοί και 3 Γερμανοί) ενδιαιτήθηκαν στο καρέ αξιωματικών, οι 31 υπαξιωματικοί και ναύτες σε ένα υπόφραγμα, υπό την φύλαξη σκοπού, ενώ για τις δύο γυναίκες διετέθη ένα δωμάτιο αξιωματικού.
“Είχα δώσει εντολή στον Ύπαρχο (Αυγέρης, μετέπειτα Α/ΓΕΕΘΑ), όπως το πλήρωμα συμπεριφερθεί με ανθρωπιά στους αιχμαλώτους και να αποφευχθούν οποιαδήποτε επεισόδια, που όχι μόνον τηρήθηκε απόλυτα, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις υπήρξαν δείγματα ανθρωπισμού, με παροχή κάθε βοηθείας προς αυτούς.”
“Το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα ήταν οι δύο γυναίκες (μία ξανθιά και μία μελαχρινή), καλής εμφανίσεως, όπου όταν πλύθηκαν και χτενίστηκαν και φόρεσαν τα ναυτικά ρούχα που τους δώσαμε, βγήκαν για λίγο στο πρόστεγο προκαλώντας αναστάτωση στους άνδρες του πληρώματος που για μήνες ταξίδευαν με πολεμικές συνθήκες, γι’ αυτό εξεδόθη εντολή φρουρός να τις συνοδεύει και να βρίσκεται συνεχώς έξω από την καμπίνα τους.”
“Την επόμενη ημέρα καταπλεύσαμε στην Μάλτα όπου ένα μεγάλο ρυμουλκό ήλθε και παρέλαβε τους αιχμαλώτους.”
Η επόμενη επιχείρηση, στην οποία συμμετείχε ο ΚΑΝΑΡΗΣ ήταν η μεγάλη συμμαχική απόβαση στην Σικελία τον Ιούλιο του 1943, που σε γενικές γραμμές, όπως περιγράφεται στο Κεφάλαιο 26 του Τόμου Β’ του Δ. Φωκά, έχει ως εξής:
Μετά την ήττα και τον ουσιαστικό εκμηδενισμό των δυνάμεων του Άξονα στην Βόρεια Αφρική, οι σύμμαχοι σχεδίασαν την απόβαση στην Σικελία, πού θα αποτελούσε και το πρώτο άλμα προς την Ευρώπη. Το σχέδιο προέβλεπε η απόβαση να γίνει στην Νότιο Ανατολική Σικελία. Στην επιχείρηση λάμβαναν μέρος εκατοντάδες πολεμικά πλοία όλων των κατηγοριών, 2000 οπλιταγωγά, αρματαγωγά και αποβατικά πλοία που είχαν διαιρεθεί σε δύο τμήματα. Στο ανατολικό μέρος θα επιχειρούσαν οι Αγγλικές δυνάμεις και στο δυτικό οι αμερικανικές, ενώ είχε προηγηθεί η κατάληψη των νήσων Παντελαρίας και Λαμπεδούσας, τις οποίες ο Μουσολίνι θεωρούσε ως απόρθητα προπύργια της ιταλικής θαλάσσιας κυριαρχίας. Στην επιχείρηση, που θα ήταν το πρώτο βήμα για την κατάκτηση της Ιταλίας, αναμένετο η ενεργός αντίδραση του Ιταλικού στόλου, και κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί, όπως τελικά έγινε, ότι θα παρέμενε αδρανής στα λιμάνια του.
Στην μεγάλη αυτή επιχείρηση πήρε μέρος σχεδόν το σύνολο του απόδημου Ελληνικού Ναυτικού και στο πλαίσιο αυτό ο ΚΑΝΑΡΗΣ με Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Δαμηλάτη από τις 5 μέχρι τις 14 Ιουλίου συμμετείχε σε συνοδεία νηοπομπής, καθώς και στην αποβατική ενέργεια.
Από τα μεσάνυκτα της 10ης Ιουλίου ο ΚΑΝΑΡΗΣ βρισκόταν εν όψει των σικελικών ακτών και κατά την διάρκεια της αποβάσεως των στρατευμάτων και με τον ΜΙΑΟΥΛΗ (Κυβερνήτης Πλωτάρχης Νικητιάδης) και το Αγγλικό αντιτορπιλλικό BEUFORT εκτελούσε ανθυποβρυχιακή κυκλική περιπολία, για προστασία της αποβάσεως, ενώ γινότανε συνεχής βομβαρδισμός της ακτής από την συμμαχική αεροπορία. Την ίδια ημερομηνία ο ΚΑΝΑΡΗΣ σε δύο περιπτώσεις περισυνέλλεξε ναυαγούς αγγλικού ανεμοπτέρου και αγγλικού αεροσκάφους, ενώ εβάλλετο από τα επάκτια εχθρικά πυροβόλα, και υπέστη και δύο αεροπορικές επιθέσεις ευτυχώς χωρίς επιτυχία.
Την επομένη ημέρα (11 Ιουλίου) ο ΚΑΝΑΡΗΣ και ο ΜΙΑΟΥΛΗΣ υφίστανται επανειλλημένες αεροπορικές επιθέσεις.
Το απόγευμα της 12ης Ιουλίου ο ΚΑΝΑΡΗΣ και το BEAUFORT κατευθύνονται προς τον λιμένα της Αυγούστας, για να χρησιμεύσουν ως ανθυποβρυχιακό προπέτασμα του αγγλικού μονίτορα EREBUS, τα οποίο μαζί με άλλα 3 καταδρομικά βομβάρδιζαν κατά διαστήματα διάφορα σημεία της πόλεως και της περιοχής.
Όταν ο ΚΑΝΑΡΗΣ έφτασε προ της Αυγούστας, στις 2.14μ.μ. ο Άγγλος Αρχικυβερνήτης τον διέταξε να πλησιάσει προς την είσοδο του λιμένος, για να καταλάβει εάν υπάρχουν ενδείξεις παραδόσεως της πόλης, χωρίς όμως να περάσει το φράγμα εισόδου και, σε περίπτωση βολής εναντίον του, να απομακρυνθεί με όλη του την ταχύτητα.
Σε εκτέλεση της διαταγής αυτής ο ΚΑΝΑΡΗΣ έφθασε στην είσοδο του λιμανιού, όπου εκράτησε και κατόπιν αδείας του Άγγλου Αρχικυβερνήτου κατέβασε την βενζινάκατο στην οποία επέβη άγημα 4 αξιωματικών, 2 Υπαξιωματικών και 10 ναυτών, για κατόπτευση και αναγνώριση του λιμανιού.
Στο σημείο αυτό ο Δαμηλάτης διηγείται ότι αναγκάστηκε να κατέβει από την γέφυρα, προσπαθώντας να βάλει τάξη και να περιορίσει των αριθμό των ανδρών που θα μπαίνανε στην βενζινάκατο, γιατί όλοι θέλανε να συμμετάσχουν σε αυτή την πρώτη κατόπτευση Ιταλικού λιμανιού.
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι τραβηγμένες μέσα από την άκατο κατά τη διάρκεια της προσέγγισής της στο λιμάνι.
Μισή ώρα μετά, στις 3μ.μ., ο Δαμηλάτης ζήτησε άδεια από τον Άγγλο κυβερνήτη να μπει το πλοίο του στο λιμάνι, για να μπορέσει, εκτός των άλλων, να δώσει ενδεχόμενη βοήθεια στην βενζινάκατό του, που ήδη είχε προχωρήσει πολύ μέσα. Η άδεια δόθηκε, με την σύγχρονη βεβαίωση του Άγγλου ότι θα είναι έτοιμος να υποστηρίξει τον ΚΑΝΑΡΗ.
Έτσι, λίγα λεπτά μετά, ο ΚΑΝΑΡΗΣ, με την κυανόλευκη σημαία να κυματίζει υπερήφανα στον ιστό του, περνούσε το φράγμα και έμπαινε πρώτο αυτό ως ελληνικό πολεμικό σε εχθρικό Ιταλικό λιμάνι.
Η φωτογραφίες που ακολουθούν απεικονίζουν την κατάσταση του λιμανιού.
Κανένα σημάδι ζωής δεν έδινε η πόλη που φαινότανε εγκαταλελειμμένη, αλλά μετά από περίπου 20 λεπτά, ο ΚΑΝΑΡΗΣ άρχισε βαλλόμενος από εχθρική πυροβολαρχία που βρισκότανε δυτικά της Αυγούστας. Απάντησε αμέσως με πυρά εναντίον της, ενώ συγχρόνως τα Αγγλικά καταδρομικά έβαλλαν κατά της πόλεως. Λίγο μετά ο Άγγλος Αρχικυβερνήτης, βλέποντας τον ΚΑΝΑΡΗ να βάλλεται τον διέταξε να βγει από το λιμάνι, αλλά ο Δαμηλάτης με ψυχραιμία του απάντησε ότι δεν υπάρχει λόγος, διότι το πλοίο του βρίσκεται εκτός του εχθρικού βεληνεκούς. Στις 3.45 η βενζινάκατος του ΚΑΝΑΡΗ γύρισε στο πλοίο, φέρνοντας έναν ηλικιωμένο αιχμάλωτο, στην πληροφόρηση του οποίου όμως δεν μπορούσε να δοθεί βάση.
Λίγο μετά εισήλθαν στο λιμάνι 2 ναρκαλιευτικά που άρχισαν γρίπιση για εκκαθάριση ναρκών, καθώς και το Αγγλικό αντιτορπιλλικό EXMOOR για αποβίβαση μικρού αγήματος. Ξαφνικά στις 4.25 μ.μ. η εχθρική πυροβολαρχία άρχισε να βάλλει ξανά κατά του ΚΑΝΑΡΗ και του EXMOOR, επί του οποίου έπεσε εχθρικό βλήμα και τραυμάτισε μερικούς άνδρες.
Τα δύο αντιτορπιλλικά παραμένουν κρατημένα μέσα στο λιμάνι και απαντούν με ομοβροντία εναντίον των εχθρικών πυροβόλων, που αλλάζουν συνέχεια θέση, μέχρι τις 4.45μ.μ. που σίγησαν. Λίγο μετά εισέρχεται στο λιμάνι 1 ακόμα Αγγλικό αντιτορπιλλικό το BROCKLESBY επί του οποίου επέβαινε ο Ναύαρχος Ramsay και ο Υποναύαρχος Tzonbridge. Τότε ακριβώς το πυροβολικό του εχθρού, που προφανώς ενισχύθηκε με βαρύτερα πυροβόλα, άρχισε και πάλι να βάλλει εναντίον των 3 αντιτορπιλλικών που βρισκόντουσαν μέσα στο λιμάνι και τα αναγκάζει να εξέλθουν κάτω από πυκνό αλλά ευτυχώς ανεπιτυχές πυρ. Τα 3 πλοία δεν μπορούσαν να απαντήσουν, γιατί οι θέσεις των εχθρικών πυροβόλων δεν ήταν ορατές και φίλιες στρατιωτικές δυνάμεις βρισκόντουσαν πολύ κοντά για κατάληψη της Αυγούστας.
Επειδή όμως, η προέλαση της συμμαχικής στρατιωτικής δύναμης ήταν βραδεία λόγω της εχθρικής αντιστάσεως και για κάμψη αυτής στην 7.30 επιχειρήθηκε απόβαση τμημάτων κομμάντος από το Αγγλικό ULSTER MONARCH, υποστηριζόμενο από 3 αντιτορπιλλικά, μεταξύ των οποίων και του ΚΑΝΑΡΗ.
Τα 3 αντιτορπιλλικά πήραν θέσεις πολύ κοντά στις ακτές και αν και εβάλλοντο από εχθρική πυροβολαρχία, έδιδαν άμεση υποστήριξη με τα πυροβόλα τους στις σχεδίες της αποβάσεως.
Την δυσχερέστερη θέση επέλεξε ο Κυβερνήτης του ΚΑΝΑΡΗ, ο οποίος με αξιόλογο θάρρος και ακρίβεια χειρισμού, όπως βεβαιώνει ο Διοικητής αντιτορπιλλικών, οδήγησε το πλοίο του πολύ κοντά στα αβαθή, κοντά στις πτώσεις των εχθρικών βλημάτων και έδωσε αποτελεσματική βοήθεια στην αποβατική ενέργεια.
Τα εχθρικά πυροβολεία συνέχιζαν να περιβάλλουν με τις οβίδες τους τα συμμαχικά πλοία και τις αποβατικές σχεδίες, γρήγορα όμως έγινε η εξουδετέρωσή τους και στις 7.55 μ.μ. περατώθηκε η απόβαση των κομμάντος, χωρίς απώλειες.
Ο ΚΑΝΑΡΗΣ ανέλαβε την συνοδεία του μονίτορα HMS EREBUS1Πολεμικό πλοίο του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, που λόγω του ισχυρού πυροβολικού και του μικρού βυθίσματός του χρησιμοποιήθηκε στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο ως “παράκτιο” πυροβολείο προς άλλη περιοχή αποβάσεως, νότια του Murro di Porco. Κατά την διάρκεια της νυκτερινής αυτής συνοδείας ο ΚΑΝΑΡΗΣ υφίσταται 6 διαδοχικές επιθέσεις από εχθρικά αεροσκάφη καθέτου εφορμήσεως. Πολλές βόμβες έπεσαν σε αποστάσεις μικρότερες των 50 μέτρων από το πλοίο, οι αντιαεροπορικές βολές του οποίου επέδειξαν άριστη οργάνωση και πειθαρχία.
Το απόγευμα της επομένης (13 Ιουλίου) ο ΚΑΝΑΡΗΣ διετάχθη να αποτελειώσει με τα πυρά του ένα φλεγόμενο και μισοβυθισμένο φορτηγό. Επειδή όμως οι βολές του πυροβολικού δεν έφερναν αποτέλεσμα, ο κυβερνήτης, κατόπιν αδείας πέτυχε την βύθιση του πλοίου με βόμβες βυθού, οι οποίες εβλήθησαν με εξαιρετική επιτυχία και ακρίβεια.
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν απεικονίζουν αυτά τα συμβάντα.
Μετά από αυτό ο ΚΑΝΑΡΗΣ διετάχθη να συνοδεύσει νηοπομπή στην Μάλτα και το βράδυ της (3/7) δέχτηκε επίθεση εχθρικού αεροπλάνου, εναντίον του οποίου άνοιξε επιτυχές πυρ.
Η παραπάνω περιγραφή στο βιβλίο του Φωκά Τόμος β΄, σελ. 255-260 έχει γραφτεί με βάση την σχετική έκθεση του Διοικητού Αντιτορπιλλικών Πλοιάρχου Ι. Βλαχόπουλου, για τα γεγονότα της Αυγούστας, ο οποίος επιβαίνοντας του ΚΑΝΑΡΗ, είχε μία άμεσο εικόνα των περιστατικών.
Στην αναφορά αυτή ο Βλαχόπουλος τονίζει την λεπτή σκέψη του Άγγλου Αρχικυβερνήτου, να αναθέσει στο μοναδικό υπό τις διαταγές του Ελληνικό αντιτορπιλλικό, τον ΚΑΝΑΡΗ, να εισέλθει πρώτο αυτό, στον πρώτο καταλαμβανόμενο ιταλικό λιμένα. Την τιμητική αυτή διάκριση βαθύτατα εξετίμησε το πλήρωμα του ΚΑΝΑΡΗ, το οποίο με ιερό ενθουσιασμό εξεπλήρωσε την επικίνδυνη αλλά και συμβολική αποστολή που του ανατέθηκε.
Ο Διοικητής αντιτορπιλλικών τελειώνοντας την έκθεσή του, εξαίρει τον τρόπο, με τον οποίο ο Κυβερνήτης του ΚΑΝΑΡΗ, Πλωτάρχης Δαμηλάτης, οδήγησε το πλοίο του κατά την επιχείρηση της Αυγούστας, υπογραμμίζοντας το θάρρος, την ψυχραιμία, την ικανότητα αλλά και την διαύγεια κρίσεως την οποία υπέδειξε.
Τέλος, διαπιστώνει ότι το γόητρο της Ελληνικής σημαίας, εξυψώθη ακόμα περισσότερο στις ακτές της Σικελίας, με τον εξαίρετο τρόπο πού έδρασαν τα Ελληνικά πλοία, το καθένα στην αποστολή που του ανατέθηκε.
Η έντονη πολεμική δραστηριότητα του ΚΑΝΑΡΗ, συνεχίστηκε αδιάληπτη με συνεχείς αποστολές συνοδείας νηοπομπών και μεμονωμένες επιχειρήσεις. Σε μία από αυτές τις συνοδείες από το Αλγέρι στην Αλεξάνδρεια (21-23/9/43) ο ΚΑΝΑΡΗΣ θα διασώσει έναν ναύτη Αγγλικού Καταδρομικού που είχε πέσει στην θάλασσα.
Στις 16 Οκτωβρίου, διηγείται με συγκίνηση ο Δαμηλάτης, ανετέθη στον ΚΑΝΑΡΗ, όπως μαζί με τον ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ (Κυβ. Πλωτάρχης Σαρρής) και δύο Αγγλικά αντιτορπιλλικά να συνοδεύσει τα Ιταλικά Θωρηκτά VITTORIO VENETO και ITALIA, που είχαν παραδοθεί από την Αλεξάνδρεια στο Πόρτ-Σάϊντ.
Ήταν πραγματικά πολύ συγκινητικό να βλέπεις τα δύο από τα μεγαλύτερα πλοία του Ιταλικού Ναυτικού, που το Υποβρύχιό άνανδρα είχε βυθίσει την ΕΛΛΗ στην Τήνο τον Δεκαπενταύγουστο του 1940, να παραδίδονται και να μας απονέμουν τιμές.
Στις φωτογραφίες που ακολουθούν απεικονίζονται τα 2 ιταλικά θωρηκτά καθοδόν προς το Πορτ Σάϊντ.
Στις 29-30/10 ο ΚΑΝΑΡΗΣ, μαζί με τον ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ, εκτελούν έρευνα για τον εντοπισμό και καταστροφή εχθρικού υποβρυχίου, που είχε εντοπιστεί από συμμαχικό αεροπλάνο. Όταν όμως έφθασαν στην περιοχή, 6 ώρες αργότερα από την αναφορά, η έρευνα δεν είχε αποτέλεσμα. Στην συνέχεια τα 2 αυτά αντιτορπιλικά, υπό την διοίκηση του Κυβερνήτη του ΚΑΝΑΡΗ, απέπλευσαν το πρωί της 3ης Νοεμβρίου από το Αλγέρι για εκτέλεση και πάλι ανθυποβρυχιακής έρευνας, για εντοπισμό εχθρικού υποβρυχίου, που είχε τορπιλίσει πλοίο συμμαχικής νηοπομπής.
Η έρευνα αυτή και πάλι απεδείχθη χωρίς αποτέλεσμα και τα δύο Ελληνικά αντιτορπιλικά επανέπλευσαν στο Αλγέρι, από το οποίο επέπλευσαν τρείς μέρες μετά, στις 6/11, συμμετέχοντας σε συνοδεία νηοπομπής προς την Αλεξάνδρεια. Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας έγινε μεγάλη επίθεση εναντίον της νηοπομπής από εχθρικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα και τορπιλοπλάνα, με αποτέλεσμα την βύθιση ενός πλοίου της νηοπομπής, την σοβαρή βλάβη ενός άλλου και την βύθιση ενός αμερικάνικου αντιτορπιλικού.
Τα δύο Ελληνικά αντιτορπιλλικά έκαναν πυρά φραγμού κατά των επιτιθεμένων εχθρικών αντιτορπιλλικών και παρείχαν συνδρομή στα πλοία που κτυπήθηκαν Την επόμενη μέρα η νηοπομπή διεχωρίσθη και άλλα πλοία έπλευσαν προς το Παλέρμο, άλλα στην Αυγούστα και άλλα στην Αλεξάνδρεια.
Το τέλος του 1943 βρήκε τον ΚΑΝΑΡΗ να έχει εκτελέσει 42 συνοδείες νηοπομπών, 37 μεμονωμένες επιχειρήσεις, έχοντας διανύσει 72.485 μίλια σε περίπου 5.000 ώρες εν πλώ (Φωκάς Τόμος Β’ σελίδα 319).
