NavalHistory
Πέμπτη, 29 Μαΐου, 2025
Χωρίς αποτελέσματα
Δείτε όλα τα αποτελέσματα
  • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
    • Όλα
    • Ελληνική Ιστορία
    • Εμπορική Ναυτιλία
    • Ιστορικά Αρχεία
    • Παγκόσμια Ιστορία
    Το ΣΦΑΚΤΗΡΙΑ σε πίνακα αγνώστου λαϊκού ζωγράφου (Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος)

    «Σφακτηρία και Μυκάλη… μ’ έφεραν σ’ αυτό το χάλι»

    Η Μανιάτικη πειρατεία

    Αξιωματικοί του Κινήματος έξω από τον χώρο του Ναυτοδικείου (Βοτανικός).

    Ο ναύαρχος Χρυσικόπουλος γράφει για το Κίνημα του Ναυτικού.

    Το Κίνημα του Ναυτικού κατά της Απριλιανής Δικτατορίας. Ομιλία του ναυάρχου Γκορτζή.

    Η κορβέτα κλάσης Flower HSM “Salvia” ( Κ97 ), συμμετείχε στις 24 Απριλίου στην εκκένωση ανδρών της Κοινοπολιτείας απο το Πόρτο Ράφτη και το Ναύπλιο, καθώς και στις 28/29 Απριλίου απο τον κόλπο Καψάλι στα Κύθηρα

    Επανάληψη του άθλου της Δουνκέρκης στο Αιγαίο. Απρίλιος 1941.

    Πέντε ναυμαχίες που διαμόρφωσαν τον Ελληνικό Πολιτισμό

    Ο βομβαρδισμός της Αμβέρσας από τους Γερμανούς, Οκτώβριος 1914, έργο Willy Stower, Κοινό κτήμα από Wikipedia

    Η πτώση της Αμβέρσας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο – Ο αγώνας προς τη θάλασσα.

    «Mataroa»: Η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια.

    Δεκέμβριος 1943. Το αντιτορπιλικό ΑΔΡΙΑΣ εν πλω προς Αλεξάνδρεια, μετά την πρόσκρουση του σε νάρκη (φωτο ΥΙΝ)

    Δίοπος Αντώνης Αντωνίου, ο 19χρονος ήρωας του αντιτορπιλικού ΑΔΡΙΑΣ

  • ΝΑΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    Ακρόπρωρα του Μουσείου Γαλαξιδίου. Πίνακας του Σπύρου Βασιλείου

    Το ακρόπρωρο.

    Ο θερμαστής με τις 6 φωτιές.

    Η καθημερινότητα των πληρωμάτων των ελληνικών καραβιών της Ελληνικής Επανάστασης

    Αργοναυτική εκστρατεία: Είναι μύθος;

    Οι πρώτες ενέργειες για κατασκευή του λιμένα της Ύδρας τον 19ο αιώνα.

    Η συντηρημένη πλέον σημαία του υποβρυχίου ΤΡΙΤΩΝ στον χώρο της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού

    Σημαία με ιστορία: Επεμβάσεις συντήρησης και έκθεσης της σημαίας του υποβρυχίου “Τρίτων”.

    Η Σπογγαλιεία στην Ελλάδα. Η περίπτωση της Ύδρας.

    ΠΗΓΗ:https://doma.archi/index/projects/kleisto-kolymbhthrio-sth-sxolh-naytikwn-dokimwn?fbclid=IwAR3BEcI8Ya06evXSe664hYrICEirSsrRuAL70mdElKYqyv9cEqFTV_scIa4

    Το κολυμβητήριο της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, ένα ιστορικό τοπόσημο της πόλης του Πειραιά

    Η αλήθεια για το ταφικό μνημείο του Θεμιστοκλή

  • ΝΑΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

    Ο του αρχαίου πλοίου οφθαλμός

    Τα πλοία – “καρβουνιάρηδες” και η ιστορία του “P.L.M. 24”

    H “Ψαριανή Γαλιώττα”

    Η πρώτη γυναικεία ελληνική ερευνητική αποστολή στην Ανταρκτική.

    Liberty: Το πλοίο της ελευθερίας. Μια τομή στην Ιστορία και την ναυπηγική.

    Και η άγκυρα έχει τη δική της ιστορία.

    Το πολεμικό καταφύγιο του παλαιού “Υπουργείου Ναυτικών” στην Πλατεία Κλαυθμώνος.

    Τα υποβρύχια “Δελφίν” και “Ξιφίας”.

    Στη φωτογραφία φαίνεται ένας ενδείκτης Richards , κατασκευασμένος από τον Elliott και χρονολογείται μετά το 1875. Είναι εφοδιασμένος με μηχανισμό ελέγχου της περιστροφής του καταγραφικού τυμπάνου, κατασκευασμένο από τον Darke. Η συγκεκριμένη συσκευή χρονολογείται γύρω στα 1890. Η ύπαρξη έξι ανταλλακτικών ελατηρίων δεν αφήνει αμφιβολία ότι ανήκε σε μηχανικό σύμβουλο εταιρείας ή σε επιθεωρητή από ασφαλισική εταιρεία. Museum of Making collection.

    Ενδείκτες πίεσης ατμομηχανών. Ο ενδείκτης Richards. Μια συσκευή από τα πρώτα χρόνια της ατμοκίνητης ναυτιλίας.

  • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ

    Ναυτική Ισχύς & Εθνικός Στόλος. Η περίπτωση του Θεμιστοκλή και του Νικόδημου

    Πέντε ναυμαχίες που διαμόρφωσαν τον Ελληνικό Πολιτισμό

    Η σημασία της ναυτικής ισχύος στην επιβίωση του ελληνικού έθνους

    Από τον Αρχιμήδη στον Τερμίτη. Η διαχρονική προσπάθεια εξισορρόπησης της ναυτικής ισχύος από την ξηρά.

    Ναυμαχίες Έλλης – Λήμνου: Επτά διδάγματα για “αχαρτογράφητα” ύδατα της διεθνούς πολιτικής…

    Το τέλος των αντιπάλων του “Αβέρωφ”

    Η Ηροδότεια εικόνα του Θεμιστοκλή: Ενας καθρέπτης της Αθήνας του 5ου αιώνα

  • ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

    Ο Ελληνικός Θαλασσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός & οι επόμενες ενέργειες για κατοχύρωση των Εθνικών Συμφερόντων μας.

    Οι “πόλεμοι του μπακαλιάρου” και τα διδάγματά τους. Μια πάντα επίκαιρη ιστορία.

    Διεθνές Δίκαιο Θαλάσσης – Ιστορική Επισκόπηση

    Hemy, Thomas Marie Madawaska; Lest We Forget - The Sinking of the Lusitania; Brecknock Museum and Art Gallery; http://www.artuk.org/artworks/lest-we-forget-the-sinking-of-the-lusitania-178217

    Η βύθιση του Lusitania. Έγκλημα πολέμου ή νόμιμος στόχος;

    Τα ναυτικά των γαλάζιων, πράσινων και καφέ υδάτων.

    Πράξεις ανθρώπινης εκβολής ως αβαρία στη ναυτική Ιστορία

  • ΤΕΧΝΗ & ΘΑΛΑΣΣΑ
    • Όλα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
    • Ζωγραφική
    • Κινηματογράφος
    • Λογοτεχνία

    Βιβλιοπαρουσίαση: “Ναυτικό Ημερολόγιο – Ταξιδεύοντας στην Χρονογραμμή”.

    Στέφανος Ζωγραφίδης. Ένας πρωτοπόρος ιατρός του Βασιλικού Ναυτικού των αρχών του 20ου αιώνα. Βιβλιοπαρουσίαση.

    “Το ναυάγιο” (“The shipwreck”) του William Falconer

    Ζωή από αλάτι

    “ Μην πας βαρκούλα στ’ανοιχτά.” Παραμύθι.

    Παραμύθι: «Μια περιπέτεια την παραμονή των Χριστουγέννων»

    H “Διάσωση του Στρατιώτη Ράϊαν” και η Sole Survivor Policy.

    Το εμπόριο μακρινών αποστάσεων στην Ανατολή: Σεβάχ ο Θαλασσινός, μια αραβική εκδοχή της Οδύσσειας

    Ο Νικόλαος Γύζης και «Μετά την Καταστροφή των Ψαρών».

  • ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ
    • Φωτογραφίες
    • Podcasts
    • Video
    • Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη
    • Quiz
  • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
    • Όλα
    • Ελληνική Ιστορία
    • Εμπορική Ναυτιλία
    • Ιστορικά Αρχεία
    • Παγκόσμια Ιστορία
    Το ΣΦΑΚΤΗΡΙΑ σε πίνακα αγνώστου λαϊκού ζωγράφου (Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος)

    «Σφακτηρία και Μυκάλη… μ’ έφεραν σ’ αυτό το χάλι»

    Η Μανιάτικη πειρατεία

    Αξιωματικοί του Κινήματος έξω από τον χώρο του Ναυτοδικείου (Βοτανικός).

    Ο ναύαρχος Χρυσικόπουλος γράφει για το Κίνημα του Ναυτικού.

    Το Κίνημα του Ναυτικού κατά της Απριλιανής Δικτατορίας. Ομιλία του ναυάρχου Γκορτζή.

    Η κορβέτα κλάσης Flower HSM “Salvia” ( Κ97 ), συμμετείχε στις 24 Απριλίου στην εκκένωση ανδρών της Κοινοπολιτείας απο το Πόρτο Ράφτη και το Ναύπλιο, καθώς και στις 28/29 Απριλίου απο τον κόλπο Καψάλι στα Κύθηρα

    Επανάληψη του άθλου της Δουνκέρκης στο Αιγαίο. Απρίλιος 1941.

    Πέντε ναυμαχίες που διαμόρφωσαν τον Ελληνικό Πολιτισμό

    Ο βομβαρδισμός της Αμβέρσας από τους Γερμανούς, Οκτώβριος 1914, έργο Willy Stower, Κοινό κτήμα από Wikipedia

    Η πτώση της Αμβέρσας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο – Ο αγώνας προς τη θάλασσα.

    «Mataroa»: Η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια.

    Δεκέμβριος 1943. Το αντιτορπιλικό ΑΔΡΙΑΣ εν πλω προς Αλεξάνδρεια, μετά την πρόσκρουση του σε νάρκη (φωτο ΥΙΝ)

    Δίοπος Αντώνης Αντωνίου, ο 19χρονος ήρωας του αντιτορπιλικού ΑΔΡΙΑΣ

  • ΝΑΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    Ακρόπρωρα του Μουσείου Γαλαξιδίου. Πίνακας του Σπύρου Βασιλείου

    Το ακρόπρωρο.

    Ο θερμαστής με τις 6 φωτιές.

    Η καθημερινότητα των πληρωμάτων των ελληνικών καραβιών της Ελληνικής Επανάστασης

    Αργοναυτική εκστρατεία: Είναι μύθος;

    Οι πρώτες ενέργειες για κατασκευή του λιμένα της Ύδρας τον 19ο αιώνα.

    Η συντηρημένη πλέον σημαία του υποβρυχίου ΤΡΙΤΩΝ στον χώρο της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού

    Σημαία με ιστορία: Επεμβάσεις συντήρησης και έκθεσης της σημαίας του υποβρυχίου “Τρίτων”.

    Η Σπογγαλιεία στην Ελλάδα. Η περίπτωση της Ύδρας.

    ΠΗΓΗ:https://doma.archi/index/projects/kleisto-kolymbhthrio-sth-sxolh-naytikwn-dokimwn?fbclid=IwAR3BEcI8Ya06evXSe664hYrICEirSsrRuAL70mdElKYqyv9cEqFTV_scIa4

    Το κολυμβητήριο της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, ένα ιστορικό τοπόσημο της πόλης του Πειραιά

    Η αλήθεια για το ταφικό μνημείο του Θεμιστοκλή

  • ΝΑΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

    Ο του αρχαίου πλοίου οφθαλμός

    Τα πλοία – “καρβουνιάρηδες” και η ιστορία του “P.L.M. 24”

    H “Ψαριανή Γαλιώττα”

    Η πρώτη γυναικεία ελληνική ερευνητική αποστολή στην Ανταρκτική.

    Liberty: Το πλοίο της ελευθερίας. Μια τομή στην Ιστορία και την ναυπηγική.

    Και η άγκυρα έχει τη δική της ιστορία.

    Το πολεμικό καταφύγιο του παλαιού “Υπουργείου Ναυτικών” στην Πλατεία Κλαυθμώνος.

    Τα υποβρύχια “Δελφίν” και “Ξιφίας”.

    Στη φωτογραφία φαίνεται ένας ενδείκτης Richards , κατασκευασμένος από τον Elliott και χρονολογείται μετά το 1875. Είναι εφοδιασμένος με μηχανισμό ελέγχου της περιστροφής του καταγραφικού τυμπάνου, κατασκευασμένο από τον Darke. Η συγκεκριμένη συσκευή χρονολογείται γύρω στα 1890. Η ύπαρξη έξι ανταλλακτικών ελατηρίων δεν αφήνει αμφιβολία ότι ανήκε σε μηχανικό σύμβουλο εταιρείας ή σε επιθεωρητή από ασφαλισική εταιρεία. Museum of Making collection.

    Ενδείκτες πίεσης ατμομηχανών. Ο ενδείκτης Richards. Μια συσκευή από τα πρώτα χρόνια της ατμοκίνητης ναυτιλίας.

  • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ

    Ναυτική Ισχύς & Εθνικός Στόλος. Η περίπτωση του Θεμιστοκλή και του Νικόδημου

    Πέντε ναυμαχίες που διαμόρφωσαν τον Ελληνικό Πολιτισμό

    Η σημασία της ναυτικής ισχύος στην επιβίωση του ελληνικού έθνους

    Από τον Αρχιμήδη στον Τερμίτη. Η διαχρονική προσπάθεια εξισορρόπησης της ναυτικής ισχύος από την ξηρά.

    Ναυμαχίες Έλλης – Λήμνου: Επτά διδάγματα για “αχαρτογράφητα” ύδατα της διεθνούς πολιτικής…

    Το τέλος των αντιπάλων του “Αβέρωφ”

    Η Ηροδότεια εικόνα του Θεμιστοκλή: Ενας καθρέπτης της Αθήνας του 5ου αιώνα

  • ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

    Ο Ελληνικός Θαλασσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός & οι επόμενες ενέργειες για κατοχύρωση των Εθνικών Συμφερόντων μας.

    Οι “πόλεμοι του μπακαλιάρου” και τα διδάγματά τους. Μια πάντα επίκαιρη ιστορία.

    Διεθνές Δίκαιο Θαλάσσης – Ιστορική Επισκόπηση

    Hemy, Thomas Marie Madawaska; Lest We Forget - The Sinking of the Lusitania; Brecknock Museum and Art Gallery; http://www.artuk.org/artworks/lest-we-forget-the-sinking-of-the-lusitania-178217

    Η βύθιση του Lusitania. Έγκλημα πολέμου ή νόμιμος στόχος;

    Τα ναυτικά των γαλάζιων, πράσινων και καφέ υδάτων.

    Πράξεις ανθρώπινης εκβολής ως αβαρία στη ναυτική Ιστορία

  • ΤΕΧΝΗ & ΘΑΛΑΣΣΑ
    • Όλα
    • Βιβλιοπαρουσίαση
    • Ζωγραφική
    • Κινηματογράφος
    • Λογοτεχνία

    Βιβλιοπαρουσίαση: “Ναυτικό Ημερολόγιο – Ταξιδεύοντας στην Χρονογραμμή”.

    Στέφανος Ζωγραφίδης. Ένας πρωτοπόρος ιατρός του Βασιλικού Ναυτικού των αρχών του 20ου αιώνα. Βιβλιοπαρουσίαση.

    “Το ναυάγιο” (“The shipwreck”) του William Falconer

    Ζωή από αλάτι

    “ Μην πας βαρκούλα στ’ανοιχτά.” Παραμύθι.

    Παραμύθι: «Μια περιπέτεια την παραμονή των Χριστουγέννων»

    H “Διάσωση του Στρατιώτη Ράϊαν” και η Sole Survivor Policy.

    Το εμπόριο μακρινών αποστάσεων στην Ανατολή: Σεβάχ ο Θαλασσινός, μια αραβική εκδοχή της Οδύσσειας

    Ο Νικόλαος Γύζης και «Μετά την Καταστροφή των Ψαρών».

  • ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ
    • Φωτογραφίες
    • Podcasts
    • Video
    • Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη
    • Quiz
Χωρίς αποτελέσματα
Δείτε όλα τα αποτελέσματα
Naval History
Χωρίς αποτελέσματα
Δείτε όλα τα αποτελέσματα

Ο Φάρος της Γραμβούσας

Σπύρος Θεοδωράκης Σπύρος Θεοδωράκης    
16 Φεβρουαρίου 2024
Reading Time: 3 mins read
A A
0
Αρχική Ναυτική Παράδοση
ADVERTISEMENT
0
ΜΟΙΡΑΣΤΗΚΕ
377
ΘΕΑΣΕΙΣ
Share on FacebookShare on TwitterShare on Linkdin

Η ιστορία ενός πέτρινου φάρου που χάθηκε στη λήθη.

Έρευνα- επιμέλεια:  Σπύρος Μ. Θεοδωράκης

Οι φάροι μπορεί να φαίνονται ίδιοι, όμως δεν είναι. Καθένας τους έχει τη δική του γραμμή, το δικό του ύψος και ύφος, τη δική του συχνότητα και εμβέλεια -μ΄ άλλα λόγια- τη δική του προσωπικότητα.

Οι φάροι μπορεί να μοιάζουν ίδιοι, αλλά δεν είναι. Άλλοι, προσδιορίζουν ακραία όρια ή επισημαίνουν επικίνδυνες ξέρες, άλλοι ορίζουν δύσκολες ρότες κι άλλοι καταδεικνύουν γλυκούς προορισμούς.

Τα έμπειρα μάτια των ναυτικών αναζητούν τη σπίθα των φάρων μέσα στο βαθύ σκοτάδι που, σαν άλλος μίτος της Αριάδνης, θα τους βοηθήσει να βγουν από τις κακοτοπιές που κρύβει η νύκτα, έως ότου έρθει η ροδοδάχτυλη, νυχτοθρεμένη αυγούλα των ομηρικών επών. Αλήθεια, πόση ασφάλεια και σιγουριά νιώθουν οι ναυτικοί, καθώς τους περιβάλει αυτός ο απέραντος ιστός, που πλέκουν αδιάκοπα με το φως τους, οι φάροι των θαλασσών.

Ένας τέτοιος φάρος ήταν και ο Φάρος της Γραμβούσας στο βορειοδυτικότερο άκρο της Κρήτης, στο νησάκι Άγρια Γραμβούσα έκτασης μόλις 825τ.μ. Κατασκευάστηκε το 1874 (σε μια περίοδο, δηλαδή, κατά την οποίαν η Κρήτη βρισκόταν ακόμη υπό οθωμανική κυριαρχία). Το ύψος του πύργου του ήταν οκτώ μέτρα, το στίγμα Ν 36ο 38΄ 05΄΄ | Ε 23ο 34΄ 01΄΄  και είχε στελεχωθεί με φαροφύλακα.

Το 1915, μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, την απελευθέρωση των Νέων Χωρών και την Ένωση της Κρήτης, ο φάρος της Γραμβούσας προστέθηκε στο ελληνικό φαρικό δίκτυο, μαζί με 34 ακόμη φάρους και φανούς, οι οποίοι είχαν κατασκευαστεί και συντηρούνταν ως τότε, σε συμφωνία με την οθωμανική κυβέρνηση, από τη γαλλική Εταιρεία Εκμετάλλευσης Οθωμανικών Φάρων. Η ελληνική Κυβέρνηση, ύστερα από διαπραγματεύσεις δύο ετών περίπου, κατέβαλε αποζημίωση στη γαλλική εταιρεία για τον προσεταιρισμό τους.

Η Ἐπιτροπή Παραλαβῆς φρόντισε και για την τύχη των ως τότε φαροφυλάκων. Όπως μας πληροφορεί ο Σ. Λυκούδης, στο Ἱστορικόν περί τῶν φάρων τῶν ἑλληνικῶν ἀκτῶν (1917), «κατόπιν θερμοτάτων τῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Παραλαβῆς συστάσεων, καί συμφώνως πρός τήν θεμελιώδην ἀρχήν τῆς Κυβερνήσεως, ὅπως μεταξύ τῶν ὑπηκόων τοῦ μεγαλυνθέντος Κράτους οὐδαμῶς ὑφίστανται προτιμήσεις ἐξ ἀφορμῆς τοῦ θρησκεύματος ἑκάστου, περιελήφθη εἰς τόν νόμον 645 προσωρινή διάταξις (άρθ. 39), καθ’ ἥν οἱ εἰς τούς φάρους καί φανούς τῶν Νέων Χρῶν ὑπηρετοῦντες φύλακες κατατάσσονται μονίμως εἰς τό σῶμα τῶν φαροφυλάκων, ἐάν ὦσι πολῖται Ἕλληνες».

Διαβάστε επίσης:  Ο πρώτος Ναύσταθμος Σαλαμίνας – Η ιστορική Μονή της Φανερωμένης.

Ωστόσο, διαφορετική εμφανίζεται η περίπτωση των μουσουλμάνων φαροφυλάκων της Κρήτης, οι οποίοι «εἰς παραμυθητικούς τῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Παραλαβῆς λόγους περί ἐνδεχομένου ἐπαναπροσδιορισμοῦ αὐτῶν, διεβεβαίουν ὅτι ἐπ’ οὐδενί λόγω θά ἐδέχοντο νά ἐπανέλθωσιν, ἔστω καί ἐπαναδιοριζόμενοι, εἰς φάρους, ἀφ’ ὦν ἡ ἀπό πεπρωμένου τῶν γεγονότων ἐξέλιξις τούς ἐξετόπισε».

 

Η παλαιότερη φωτογραφία του φάρου της Γραμβούσας (αγνώστου)

Στο εγχειρίδιο Φαροδείκτης, που συντάχθηκε το 1935 «τῆ διαταγῆ τοῦ ἐπί τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργείου, ἐπιμελεία τοῦ Στυλ. Ἑμμ. Λυκούδη, πλοιάρχου Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ καί Διευθυντοῦ τῶν Φάρων», καταγράφονται τα εξής λεπτομερή στοιχεία για τον φάρο της Γραμβούσας:

«Τοποθεσία καί ὄνομα πυρσοῦ: Νησίς Ἀγρία Γραμποῦσα. άρχ. Τρητή νῆσος ἥ Κωρυκία. Ἐπί τῆς κορυφῆς τῶν ἀπορρώγων τῶν σχηματιζόντων τήν ΒΔ τῆς νησίδος ἄκραν, ΒΔ κέρας τοῦ κόλπου τοῦ Κισσάμου.

Χαρακτηριστικά φωτός: Μία ἔκλαμψις ἀνά 6 δευτερόλεπτα.

Φωτοβολία σέ μίλλια: 17.

Περιγραφή κτηρίου: Πυργίον σιδηροῦν λευκόν, μετά ζώνης ἐρυθρᾶς.

Ὕψος εἰς μέτρα ὑπέρ τήν θάλασσαν: 108 (ἑστιακόν ὕψος)».

Το εγχειρίδιο Φαροδείκτης (1935) όπου καταγράφονται λεπτομερή στοιχεία για τον φάρο της Γραμβούσας

Το 1938, ο δημοσιογράφος Λεωνίδας Πετρομανιάτης σε ένα ρεπορτάζ-οδοιπορικό για την  εφημερίδα ‘Η βραδυνή’ επιβιβάζεται σε ένα πλοίο φαρικών αποστολών του Βασιλικού Ναυτικού, το ΩΡΙΩΝ, για ένα κυκλικό ταξίδι ανεφοδιασμού των φάρων. Οι σημειώσεις του δημοσιεύονται ως χρονογραφήματα στην εφημερίδα. Χαρακτηριστικό το απόσπασμα που ακολουθεί:

Προτοῦ νά πιάσωμε στήν Κρήτη, κρατήσαμε ἀνοιχτά σέ ἕνα μικρό νησάκι πού λέγεται Γραμβοῦζα καί εἶναι σχεδόν συνέχεια μέ τό Β.Δ. ἀκρωτήριον τῆς Κρήτης. Τό ἔρημο αὐτό νησί ἔχει πολύ ἀπότομες ἀκτές, γι’ αὐτό καί στό πιό ψηλό μέρος του ἔχει τοποθετηθῆ πολύ δυνατός αὐτόματος φάρος, ὁ ὁποῖος ἐφοδιάζεται κάθε χρόνο μέ 4-8 σιδερένια δοχεῖα (φιάλες) μέ ἀέριο, ἀναλόγως τῆς ἐντάσεως καί τοῦ χρόνου τῶν ἐκπεμπομένων ἀναλαμπῶν. Εἶναι ἀδύνατον νά φαντασθῆ κανείς πόσο κουραστική καί ἐπικίνδυνη εἶναι ἡ δουλειά τοῦ ἀνεφοδιασμοῦ […]. Οἱ βράχοι εἶναι τόσο άπότομοι, ὥστε οἱ ναῦτες εἶναι ἀδύνατον νά σταθοῦν ὄρθιοι καί νά περπατήσουν ἐπάνω σ’ αὐτούς μέ φορτίο. Γι’ αὐτό ἔχει στηθῆ στήν κορυφή τοῦ νησιοῦ καί κοντά στόν φάρο ἕνα πρόχειρο βαροῦλκο καί ἔτσι, μετά ἀπό πολλούς κόπους, ἀνέβασαν οἱ ναῦτες τίς σιδερένιες μπουκάλες μέ τό ἀέριο. […] Οἱ δουλειές γιά τόν ἀνεφοδιασμό τοῦ φάρου μᾶς ἀργήσανε καί ἡ νύχτα βρῆκε ἀκόμη τούς ἐργάτες ἐπάνω στόν βράχο. Ἀναγκαστήκαμε, λοιπόν, νά τούς στείλουμε λάμπες ἀσετυλίνης γιά νά δοῦνε νά κατεβοῦν. Ὁ καιρός, ὅμως, ὅσο πέρναγε ἡ ὥρα καί δυνάμωνε. Ὁ καπετάνιος εἶχε ἀπό νωρίς ἀποφασίσει νά πᾶμε νά φουντάρουμε στό λιμάνι τῆς Κισσάμου. Ἐπειδή ὅμως ἐτελείωσαν ἀργά καί δέν μᾶς ἔπαιρναν οἱ ὦρες γιά νά πᾶμε, ἀναγκαστήκαμε νά μείνουμε στή Γραμβοῦζα τή νύκτα, ἔξω ἀπό αὐτό τό ἐρημονήσι. Ἡ βουή πού ἔκαναν τά κύματα σπάζοντας μέ λύσσα πάνω στούς βράχους τοῦ νησιοῦ, ἔκανε τή νύκτα πιό ἄγρια. Τά ἀστέρια στόν οὐρανό τρεμόσβυναν. Οἱ γλάροι, μέ τίς φωνές τους, προέλεγαν δυνατό ἀέρα……

Το αποτύπωμα στην Ιστορία.

Διαβάστε επίσης:  Ο «χρυσός αιώνας» της Καβάλας. 

Στα λίγα, τα μόλις εβδομήντα χρόνια της ζωής του ο φάρος της Γραμβούσας, θα είχε κάποιες ναυτικές ιστορίες να διηγηθεί… Πρόλαβε ωστόσο να μείνει στην Ιστορία, καθώς στα «πόδια» του, εκεί, στα ριζά του βράχου, συνέβη προπολεμικά ένα από τα πιο θερμά επεισόδια μεταξύ φασιστικής Ιταλίας και Ελλάδας.

Βασικός στόχος, ήδη από το 1938, της τότε διπλωματικής πολιτικής της Ιταλίας ήταν να αποδείξει την (υποτιθέμενη) μυστική, ελληνοβρετανική στρατιωτική συνεργασία.

Η πρώτη πραγματικά θερμή πρόκληση εκδηλώνεται στις 12 Ιουλίου 1940, όταν ιταλικά αεροσκάφη επιτίθενται κατά του βοηθητικού πλοίου φαρικών αποστολών ΩΡΙΩΝ του ΒΝ, που βρισκόταν στην περιοχή της Γραμβούσας προς ανεφοδιασμό του φάρου.

Τις πρωινές ώρες εκείνης της ημέρας, σμήνος τριών αεροσκαφών προσβάλλει με βόμβες την περιοχή, χωρίς, ευτυχώς να προκληθούν ζημιές ή θύματα. Για την επίθεση ενημερώνεται το Αρχηγείο, με συνέπεια να διαταχθεί ο απόπλους, προς τη Γραμβούσα, του αντιτορπιλικού ΥΔΡΑ (κλάση Dardo-D97), που εκτελούσε χρέη πλοίου σκοπούντος και το οποίο όταν έφτασε εκεί δέχθηκε κι αυτό ανεπιτυχή αεροπορική επιδρομή. Λίγο αργότερα, επιχειρώντας να αποκλιμακώσει την ένταση, η Ελληνική Κυβέρνηση διατάσσει ανάκληση του ΥΔΡΑ και του ΩΡΙΩΝ. Ταυτόχρονα, στη θέση του κυβερνήτη του φαρόπλοιου, τοποθετείται μάχιμος αξιωματικός του Ναυτικού. Παράλληλα, ζητά από τον Αρχηγό Γ.Ε.Ν. να καλέσει τους ναυτικούς ακολούθους των ξένων πρεσβειών στην Αθήνα, προκειμένου να τους ενημερώσει για το συμβάν.

Από το πρωτογενές υλικό και τα ντοκουμέντα που περιλαμβάνονται στη Λευκή Βίβλο του Ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών διαβάζουμε:

Ντοκουμέντο ἀριθ. 94 Τό Βασιλικόν Ὑπουργεῖον τῶν Ἐξωτερικῶν, πρός τήν ἐν Ἀθήναις Ἰταλικήν Πρεσβείαν, 12 Ἰουλίου 1940. Τό Βασιλικόν Ὑπουργεῖον τῶν Ἐξωτερικῶν ἔχει τήν τιμήν νά φέρη εἰς γνῶσιν τῆς Βασιλικῆς Ἰταλικῆς Πρεσβείας ὅτι σήμερον, ὥραν 6:30, τρία βομβαρδιστικά ἰταλικά ἀεροπλάνα ἔβαλον διά βομβῶν καί μυδραλλιοβόλων ἐναντίον τοῦ βοηθητικοῦ τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ ΩΡΙΩΝ, τῆς ὑπηρεσίας φάρων, καθ’ ἥν στιγμήν προέβαινεν εἰς τόν ἀνεφοδιασμόν τοῦ Φάρου τῆς Γραμβούζης, ἐντός τοῦ κόλπου τοῦ Κισσάμου Κρήτης. Τά ἐν λόγω ἀεροπλάνα ἐπετέθησαν ἐπίσης καί κατά τοῦ ἀντιτορπιλικοῦ ΥΔΡΑ, ὅπερ εἶχε λάβει διαταγήν νά σπεύση εἰς βοήθειαν τοῦ ΩΡΙΩΝ.

Προπολεμική φωτογραφία του φάρου της Γραμβούσας τραβηγμένη από περιηγητές
Προπολεμική φωτογραφία του φάρου της Γραμβούσας τραβηγμένη από περιηγητές

Το άδοξο τέλος.

Διαβάστε επίσης:  Το ναυάγιο της "Αγγελικής"

Ο φάρος της Γραμβούσας είχε άδοξο τέλος καθώς, καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής, με την αιτιολογία ότι εκεί είχε εγκατασταθεί και λειτουργούσε ασύρματος που έδινε πληροφορίες στους Συμμάχους.

Παρόμοια τύχη είχαν και πολλοί άλλοι φάροι, με αποτέλεσμα η απελευθέρωση να βρει το ελληνικό φαρικό δίκτυο τελείως κατεστραμμένο. Στα τέλη του 1944, μόνο είκοσι οκτώ φάροι και φανοί βρίσκονταν σε λειτουργία, και μόνον οι δεκαεννέα από αυτούς ήταν επιτηρούμενοι από φαροφύλακες. Η επισκευή και συντήρησή τους ήταν επιβεβλημένη. Επιπλέον οι πέτρινοι φάροι συνιστούν παραδοσιακά βιομηχανικά μνημεία, ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής. Δυστυχώς, ο πέτρινος φάρος της Γραμβούσας δεν συμπεριελήφθη σ’ εκείνους που επισκευάστηκαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι, ελάχιστες προπολεμικές φωτογραφίες απομένουν για να θυμίζουν αυτόν τον φάρο «στήν βορειοδυτική τῆς Μεγαλονήσου ἐσχατιά», όπως χαρακτηριστικά αναφερόταν στον Φαροδείκτη.

Ωστόσο αξίζει να γίνεται αναφορά στον βραχύβιο φάρο της Γραμβούσας και στην ιστορία του καθόσον, οι μικρές, οι επιμέρους «στιγμές» της Ιστορίας, έχουν τη δική τους σημασία, τη δική τους αξία και γοητεία.

Βιβλιογραφικές αναφορές
– Θεοδωράκης, Σ. (2017). Με άρωμα Κρήτης-Δώδεκα στιγμές σαν ιστορήματα. Η ιστορία ενός φάρου που έσβησε οριστικά (σελ. 73-79). Ρέθυμνο: Γραφοτεχνική
– Θεοδωράτος, Ι. (2010). Οι Ιταλικές προκλήσεις πριν την 28η Οκτωβρίου 1940. Στρατοί και Τακτικές. (τ. 5) 32-39. (χ.τ.) Αιγίς Εκδοτική
– Λυκούδης, Σ. (επιμ.), (1935) Φαροδείκτης Γεωγραφουμένων Ακτών. Σελ. 61-62 & 67-68 “Κρητικό Πέλαγος”, Πειραιάς:Έκδοση Ναυτική Σχολή Δοκίμων.
– Παγουλάτου-Κυπαρίσση, Κ. (2013). Ιστορικό της Υπηρεσίας Φάρων. (επιμ.), Πετρόκτιστοι φάροι. Ταίναρο και Μαλέας.  Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη.
– Ψαρομηλίγκου, Α. (2000). Η στρατηγική της όξυνσης. ΙΣΤΟΡΙΚΑ, (τ.54), 6-15.
Print Friendly, PDF & Email
Ετικέτες: ΓραμβούσαΘεοδωράκηςΦάρος
Μοιράσου τοTweetΜοιράσου το
Προηγούμενο Άρθρο

Γολέτα «Τερψιχόρη». Προσέγγιση σ΄ένα θρύλο.

Επόμενο Άρθρο

Τα τελευταία πλοία του Στόλου που αποδήμησαν λίγο  πριν την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς

Σχετικά Άρθρα

Ακρόπρωρα του Μουσείου Γαλαξιδίου. Πίνακας του Σπύρου Βασιλείου
Ναυτική Παράδοση

Το ακρόπρωρο.

Πέτρος Θέμελης
1 Μαΐου 2025
Ναυτική Παράδοση

Ο θερμαστής με τις 6 φωτιές.

Νίκος Σαραντάκος
10 Απριλίου 2025
Ναυτική Παράδοση

Η καθημερινότητα των πληρωμάτων των ελληνικών καραβιών της Ελληνικής Επανάστασης

Δημήτρης Μπαλόπουλος
4 Απριλίου 2025
Ναυτική Παράδοση

Αργοναυτική εκστρατεία: Είναι μύθος;

Δημήτριος Γεωργαντάς
Θεοδοσία Γεωργαντά
26 Δεκεμβρίου 2024
Επόμενο Άρθρο

Τα τελευταία πλοία του Στόλου που αποδήμησαν λίγο  πριν την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς

Η προσάραξη του αντιτορπιλικoύ USS “BACHE” στη Ρόδο και η συμμετοχή σκαφών του Β.Ν. για τη διάσωσή του.

Συνέντευξη του Ιωσήφ Ιωσήφ, ναύτη στο Υ/Β Κατσώνης την περίοδο 1942-1943.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *


  • Σπύρος Θεοδωράκης

    Ο Σπύρος Θεοδωράκης έχει σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων στο ΤΕΙ Αθήνας και είναι πρώην Τραπεζικός. Είναι συγγραφέας-ιστορικός ερευνητής και ραδιοφωνικός παραγωγός. Από το 1999, φωτογραφίες του άρχισαν να δημοσιεύονται στο περιοδικό “Εφοπλιστής” στο όποιο αργότερα ξεκίνησε να αρθρογραφεί με θέματα ιστορικά, συνεντεύξεις, οδοιπορικά, αποστολές κ.ά. Αρθρογραφεί κυρίως στην εφημερίδα “Ρεθεμνιώτικα Νέα” ενώ, άρθρα του έχουν δημοσιευτεί και με άλλες επαρχιακές εφημερίδες και στο Nautilia.gr Κυκλοφόρησε το 2017, το πρώτο του βιβλίο με αναφορές στην Κρητική ιστορία με τίτλο: “Με άρωμα Κρήτης - Δώδεκα στιγμές σαν ιστορήματα” Στο 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Πολιτιστικών Κρητικών Σωματείων που διοργάνωσε η ΠΟΠΚΣ (2018), ήταν εισηγητής με θέμα: “Οι Ηγούμενοι της Μονής Αρκαδίου. Πρωταγωνιστές στην Κρητική Ιστορία” Είναι ραδιοφωνικός παραγωγός στο σταθμό: Κρήτη fm 87,5 (Αθήνα). Μέλος της Παγκρήτιας Δημοσιογραφικής Ένωσης Μ.Μ.Ε.

    View all posts
    Πρόσφατα άρθρα
    Το ναυάγιο της “Αγγελικής”
    Ο «χρυσός αιώνας» της Καβάλας. 
    Ο πρώτος Ναύσταθμος Σαλαμίνας – Η ιστορική Μονή της Φανερωμένης.

ΑΡΧΕΙΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

Επιλογή κατηγορίας

    ΕΤΙΚΕΤΕΣ

    1ος Παγκόσμιος Πόλεμος 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος Podcast Ύδρα Αβέρωφ Αμπατζής Απιδιανάκης Βαλκανικοί Πόλεμοι Γεωργαντάς Διαμαντής Ελληνική Επανάσταση Ελληνική Ιστορία Εμπορική Ναυτιλία Θεοδωράκης Ιστορικά Αρχεία Ιωαννίδου Καθρέπτας Καλογεράκης Καρέλας Καριζώνη Κουντουριώτης Κυπριακό Ναυτικό Κυριακίδης Κύπρος Λειβαδάς Λογοτεχνία Μανουσογιαννάκης Μαραγκουδάκης Μιχαηλίδου Μπαλόπουλος Μπατζέλη Μπιλάλης Ναυάγιο Ναυτικές Ιστορίες Ναυτική Ιστορία Ναυτική Παράδοση Ναυτική Τεχνολογία Ναυτική ισχύς Ναυτικό Δίκαιο Παγκόσμια ιστορία Σπορίδης Σφακτός Τερνιώτης Τσιαντούλας Χαλκιαδόπουλος

    ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

    Μάιος 2025
    Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
     1234
    567891011
    12131415161718
    19202122232425
    262728293031  
    « Απρ    
    ADVERTISEMENT
    • Ναυτική Ιστορία
    • Ναυτική Παράδοση &
      Ναυτική Τεχνολογία
    • Ναυτική Ισχύς &
      Ναυτικό Δίκαιο
    • Τέχνες &
      Λογοτεχνία
    • Οπτικοακουστικά
    • Ναυτική Ιστορία
    • Ναυτική Παράδοση &
      Ναυτική Τεχνολογία
    • Ναυτική Ισχύς &
      Ναυτικό Δίκαιο
    • Τέχνες &
      Λογοτεχνία
    • Οπτικοακουστικά
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
      • Ελληνική Ιστορία
      • Εμπορική Ναυτιλία
      • Παγκόσμια Ιστορία
      • Ιστορικά Αρχεία
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ
    • ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
    • ΤΕΧΝΗ & ΘΑΛΑΣΣΑ
      • Βιβλιοπαρουσίαση
      • Ζωγραφική
      • Κινηματογράφος
      • Λογοτεχνία
    • ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ
      • Φωτογραφίες
      • Podcasts
      • Video
      • Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη
      • Quiz
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
      • Ελληνική Ιστορία
      • Εμπορική Ναυτιλία
      • Παγκόσμια Ιστορία
      • Ιστορικά Αρχεία
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ
    • ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
    • ΤΕΧΝΗ & ΘΑΛΑΣΣΑ
      • Βιβλιοπαρουσίαση
      • Ζωγραφική
      • Κινηματογράφος
      • Λογοτεχνία
    • ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ
      • Φωτογραφίες
      • Podcasts
      • Video
      • Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη
      • Quiz
    • Όροι Χρήσης
    • Πολιτική Απορρήτου
    • Επικοινωνία
    • Συντελεστές
    • Όροι Χρήσης
    • Πολιτική Απορρήτου
    • Επικοινωνία
    • Συντελεστές
    © Ελληνικό Ινστιτούτο Ναυτικής Ιστορίας
    Κατασκευή Ιστοσελίδων – AiOWeb

    Welcome Back!

    Login to your account below

    Forgotten Password? Sign Up

    Create New Account!

    Fill the forms bellow to register

    All fields are required. Log In

    Retrieve your password

    Please enter your username or email address to reset your password.

    Log In

    Add New Playlist

    Χωρίς αποτελέσματα
    Δείτε όλα τα αποτελέσματα
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
      • Ελληνική Ιστορία
      • Εμπορική Ναυτιλία
      • Παγκόσμια Ιστορία
      • Ιστορικά Αρχεία
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
    • ΝΑΥΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ
    • ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
    • ΤΕΧΝΗ & ΘΑΛΑΣΣΑ
      • Βιβλιοπαρουσίαση
      • Ζωγραφική
      • Κινηματογράφος
      • Λογοτεχνία
    • ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ
      • Φωτογραφίες
      • Podcasts
      • Video
      • Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη
      • Quiz

    © 2023